Tematska poseta Zlatiborskom okrugu
Neformlana Zelena poslanička grupa (ZPG) je u skladu sa strateškim planom i dogovorenim aktivnostima organizovala posetu Zlatiborskom okrugu. Poseta je organizovana 1. i 2. oktobra i njom su bili obuhvaćene opštine Prijepolje, Priboj, Nova Varoš i Sjenica.
Cilj posete je bio obilazak važnih lokaliteta za tretman otpada – zatvorene deponije Stanjevina, deponije Banjica, kao i tretman plutajućeg otpada na Potpećkom jezeru i slivu reke Lim. Pored toga, učesnici i učesnice su imale priliku da se upoznaju sa novim režimom zaštite prirode u okviru specijalnog rezervata prirode Uvac.
Prijepolje i Priboj
Prvi dan posete je bio veoma dinamičan. Uz polazak u 7:00 iz Beograda i kratku pauzu na Zlatiboru, u Prijepolje smo stigli oko 13:00 časova. Tu su nas dočekali Izudin Šantić, predsednik Skupštine opštine, kao i Samira Ćosović, članica ZPG iz Prijepolja. Iskoristili smo priliku da posetimo izložbu u okviru Dana evropske kulturne baštine i upoznali se sa bogatstvom različitosti u Prijepolju. Zatim su poslanici i poslanice prošetali Prijepoljem do zgrade Opštinske uprave. Tamo su imali priliku da pogledaju film o rekultivaciji deponije „Stanjevina“ koja je godinama zagađivala reku Lim. Ovo je deponija koja je predstavljala ruglo pored magistralnog puta koji vodi ka Crnoj Gori. Ona je sada kompletno rekultivisana uz potrebu da se dodatno uredi 400 metara obaloutvrde.
Potom su nam se predstavili aktivisti iz NVO Jadovnik koji se bave zaštitom zajednice Beloglavog supa u kanjonu reke Mileševke, kao i markiranjem medveda i drugih divljih životinja na ovim prostorima. Predstavnici i predstavnice opštine su odgovarali na pitanja poslanika i poslanica.
Druga stanica naše posete je bila je opština Priboj. U dolasku na teritoriju opštine obišli smo transfernu stanicu „Banjica“ koja bi trebalo da postane transferna stanica za ceo region. Takođe smo videli i nesanitarnu deponiju Banjica koje je, po kazivanju domaćina, često zapaljena. Po dolasku u hotel u Priboj, održan je sastanak sa predstavnicima rukovodstva opštine Priboj. Bilo je govora na temu upravljanja otpadom kao i zaštiti sliva reke Lim. Govorilo se i o drugim problemima koji se tiču zaštite životne sredine i upravljanju otpadom. U obe opštine je primetna aktivnost Ministarstva i posebnih projekata kojima se rešavaju nagomilani problemi.
Uvac i Zlatar
Drugi dan je bio posvećen Specijalnom rezervatu prirode Uvac. Poslanici su imali priliku da od čuvara rezervata saznaju sve o poslovanju i radu u samom rezervatu prirode. Upoznali su se sa istorijom naseljavanja Beloglavog supa u ovim krajevima. Zanimljiv je podatak da je nakon drugog svetskog rata broj jedinki premašivao 5000. Danas ih ima nešto preko 650 jedinki. Ove godine je bilo 117 mladunaca ali će statistički od toga svega 10-15 doživeti polnu zrelost koju ove ptice dostižu tek nakon pete godine. Ispričane su i mnogobrojne anegdote i zanimljivosti, poput priča o Beloglavom supu koji je vraćen u rezervat avionom i spada u supove koji su leteli hiljadama kilometara od svog staništa i uspešno su vraćeni.
Nakon obilaska jezera, pećina i meandra Uvca organizovan je radni ručak sa predstavnicima opština Sjenica i Nova Varoš. Ovo je bila dobra prilika da se čuju i drugi problemi koji tište dve opštine koje spadaju u razuđenije u Srbiji. Pogotovo se to odnosi na Sjenicu koja je prostorno jako velika i stoga joj je teško da prikupi otpad iz svih zaseoka i naseljenih mesta. Govorilo se i o održivom turizmu i razvoju opština koje ne bi trebalo da ugrozi specijalni rezervat prirode.
Ovo je bila prilika da se članice i članovi ZPG upoznaju sa problemima koje ove opštine imaju. Podsećamo da se radi o opštinama koje spadaju u četvrtu kategoriju razvijenosti i kojima je potrebna podrška – kako finansijska, tako i u znanju i ljudima.
Čitava poseta je organizovana uz podršku Misije OEBS-a u Srbiji koja podržava rad Zelene poslaničke grupe.
Članovi i članice Zelene poslaničke grupe su nakon održane dvodnevne posete Zlatiborskom okrugu izradili zaključke kojima se obavezuju da će:
- Pratiti realizaciju budžeta Ministarstva i inicirati dodatna ulaganja u sektor zaštite životne sredine, narocito u zaštitu voda i upravljanje otpadom u ove 4 nerazvijene opštine; Zajedno sa Stalnom konferencijom gradova i opština (SKGO) raditi na uanpređenju kapaciteta ove 4 opštine u pogledu znanja i ljudskog kapitala;
- Promovišući Zelenu agendu za Zapadni Balkan pružati aktivnu podršku aktivnostima Ministarstva životne sredine za unapređenje regionalne saradnje uz uspostavljanje stalnog dijaloga između poslanika i parlamenata Crne Gore, Bosne i Heecegovine i Srbije;
- Zajedno sa poslanicima iz Crne Gore i Bosne i Hercegovine aktivno raditi na unapređenju saradnje lokalnih samouprava i pružati im podršku za zajedničke projekte prekogranične saradnje i konkurisanje za evropske razvojne fondove;
- Kroz primenu principa Natura 2000 pružati podršku zaštiti i unapređenju rada jedinstvenog i važnog specijalnog rezevata prirode Uvac u borbi protiv divlje gradnje, upravljanjem otpadnim vodama i zaštitom prirode;
- Nastavak daljeg podizanja kapaciteta članica i članova grupe kroz saradnju sa civilnim sektorom, ekspertima, obrazovnim institucijama i upoznavanje sa primerima dobre prakse u zemljama sa razvijenijim sistemima upravaljanja otpadom.
O poseti su izveštavali
TV 5
Prijepolje.net
Zlatiborske vesti
Narodna skupština
Tanjug